Zdrowe serce
Zdrowe serce 

METODY DIAGNOSTYCZNE UKŁADU KRĄŻENIA

ECHO SERCA (ECHOKARDIOGRAFIA)

Echo serca to podstawowe badanie diagnostyczne w wadach serca. Jest to nieinwazyjna, niebolesna i nieszkodliwa metoda, wykorzystująca fale ultradźwiękowe odbite od ruchomych struktur serca. Otrzymany obraz 2D (dwuwymiarowy) umożliwia zobrazowanie anatomii jam serca, zastawek przedsionkowo - komorowych, dużych naczyń (aorty i tętnicy płucnej), przegrody międzyprzedsionkowej i międzykomorowej. Ocenia się również kurczliwość mięśnia sercowego, obecność płynu w worku osierdziowym. Uzupełnieniem obrazowania 2D jest badanie metodą Dopplera. Ocenia się wówczas przepływy wewnątrzsercowe, różnice ciśnień pomiędzy jamami serca, funkcjonowanie zastawek. Badanie trwa kilka – kilkanaście minut, pacjent musi leżeć spokojnie na plecach lub na lewym boku.

BADANIE RADIOLOGICZNE KLATKI PIERSIOWEJ (RTG)

W kardiologii badanie radiologiczne klatki piersiowej wykorzystuje się do oceny wielkości sylwetki serca oraz ukrwienia płuc. Podanie kontrastu do przełyku umożliwia wykrycie nieprawidłowych struktur uciskających na przełyk (powiększony lewy przedsionek, pierścień naczyniowy).

Lampa rentgenowska wytwarza promieniowanie, które przechodząc przez poszczególne tkanki ciała pacjenta, ulega osłabieniu. Stopień osłabienia promieniowania zależy od rodzaju tkanki, np. przechodząc przez kości - fala rentgenowska ulega silnemu osłabieniu, natomiast przy przechodzeniu przez powietrze - osłabienie to jest minimalne. Dzięki temu zjawisku można zróżnicować poszczególne tkanki pacjenta.


ELEKTROKARDIOGRAFIA SPOCZYNKOWA (EKG)

Badanie wykonuje się w celu oceny rytmu serca i nieprawidłowości w mięśniu sercowym. U osób z wszczepionym stymulatorem serca ekg umożliwia ocenę jego pracy. Pacjent znajduje się w pozycji leżącej, na kończynach oraz klatce piersiowej za pomocą gumowych pasków, klamer lub przyssawek przymocowuje się elektrody połączone z elektrokardio-grafem. Elektrody zwilża się żelem lub wodą w celu zmniejszenia oporu elektrycznego skóry. Aparat rejestruje czynność elektryczną serca.


24-GODZINNA REJESTRACJA EKG METODĄ HOLTERA

Badanie polega na 24-godzinnym zapisie czynności elektrycznej serca (EKG). Umożliwia ocenę czynności serca w warunkach normalnej aktywności chorego. U osoby z wszczepionym stymulatorem serca badanie holterowskie pozwala na ocenę jego pracy w ciągu całej doby. Na klatce piersiowej przylepia się elektrody, które następnie łączy się ze specjalnym rejestratorem, który pacjent nosi przy sobie, najczęściej przymocowany do paska. Należy uważać, żeby nie uszkodzić rejestratora!


PRÓBA WYSIŁKOWA

Próba wysiłkowa jest badaniem oceniającym zmiany rytmu serca, zapis EKG i ciśnienie krwi w trakcie wysiłku fizycznego. Próba wysiłkowa na bieżni ruchomej polega na stopniowym zwiększaniu szybkości przesuwu bieżni i kąta jej nachylenia, co powoduje, że pacjent maszeruje coraz szybszym krokiem pod coraz większą górkę. Próba może być wykonywana również na cykloergometrze (rowerze). Na klatkę piersiową naklejane są elektrody do zapisu EKG, na ramieniu założony jest mankiet do pomiaru ciśnienia tętniczego. Badanie trwa zwykle kilkanaście minut. Próbę wysiłkową przerywa się po osiągnięciu przewidywanej dla wieku częstości akcji serca, wystąpieniu dolegliwości bólowych w klatce piersiowej, zmęczenia lub pojawieniu się groźnych zmian w zapisie EKG.


BADANIA IZOTOPOWE SERCA

Badania izotopowe wykonuje się przez podanie do krwiobiegu poprzez żyłę obwodową izotopu promieniotwórczego (radioznacznika). Za pomocą gammakamery rejestruje się przepływ znacznika przez serce i naczynia, co pozwala na nieinwazyjną ocenę wielkości przecieku w wadach serca oraz ocenę kurczliwości obu komór i ukrwienia płuc. Badaniem izotopowym można również ocenić ukrwienie mięśnia sercowego poprzez analizę gromadzenia się znacznika w mięśniu w spoczynku i po wysiłku (SPECT).

Uwaga: podawana dawka izotopu nie jest szkodliwa dla pacjenta, ale ze względu na możliwość uszkodzenia płodu osoby, u których wykonano badanie nie powinny kontaktować się w ciągu 24 godzin z kobietami ciężarnymi.


TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA (CT)

CT jest badaniem wykorzystującym promieniowanie rentgenowskie. Pacjent umieszczony na ruchomym stole jest przesuwany do wnętrza aparatu, gdzie dookoła jego ciała porusza się lampa. Zasada powstawania obrazu jest podobna jak w klasycznym badaniu RTG, a wykonanie wielu ekspozycji pozwala na komputerową rekonstrukcję obrazu w przekrojach poprzecznych oraz 3D (trójwymiarową). Podanie dożylne środka cieniującego (kontrastu) zwiększa możliwość zróżnicowania tkanek. W kardiologii bada się tą techniką mięsień sercowy, osierdzie, naczynia wieńcowe i duże naczynia. Podczas trwania badania pacjent nie może się poruszać, gdyż ruchy uniemożliwiają prawidłową interpretację obrazu. Dlatego u małych dzieci konieczne jest znieczulenie ogólne. Badanie trwa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.


REZONANS MAGNETYCZNY - MRI (NMR)

Podczas badania pacjent znajduje się w komorze aparatu, w stałym polu magnetycznym o wysokiej energii. Linie pola magnetycznego jąder atomów organizmu ustawiają się równolegle do kierunku wytworzonego pola. Aparat emituje fale radiowe, które docierając do pacjenta i jego poszczególnych tkanek wzbudzają w nich powstanie podobnych fal radiowych (to zjawisko nazywa się rezonansem). Fale te są odbierane przez aparat. Po komputerowym przetworzeniu na podstawie uzyskanych danych powstają obrazy struktur anatomicznych. Badanie wykorzystuje nieszkodliwe dla człowieka pole magnetyczne i fale radiowe. W kardiologii MRI wykonuje się w celu oceny budowy serca, osierdzia i dużych naczyń. Podczas badania trwającego średnio ok. 40 minut pacjent nie może się poruszać, dlatego u małych dzieci wykonuje się je w znieczuleniu ogólnym.

Uwaga: ze względu na silne pole magnetyczne do pomieszczenia w którym znajduje się aparat nie wolno wchodzić z metalowymi przedmiotami. Badania MRI nie wykonuje się też u osób z metalowymi protezami wewnątrz ciała, również u pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem serca.


CEWNIKOWANIE SERCA I AGIOKARDIOGRAFIA

Badanie polega na przezskórnym nakłuciu żyły i/lub tętnicy zwykle w pachwinie i wprowadzeniu cewnika lub kilku cewników do serca i dużych naczyń. Cewnikowanie serca umożliwia bezpośredni pomiar ciśnienia w jamach serca oraz określenie wysycenia krwi tlenem. Po podaniu środka cieniującego do jam serca możliwe jest ich uwidocznienie (angiokardiografia). Badanie wykonuje się przed kwalifikacją do leczenia kardiochirurgicznego oraz przed inwazyjnymi zabiegami kardiologicznymi. Cewnikowanie jest wykonywane w pracowni hemodynamicznej, w warunkach jak w sali operacyjnej. Dzieci badane są w znieczuleniu ogólnym, u młodzieży i dorosłych stosowane jest znieczulenie miejscowe. Ruchy cewnika w naczyniach i jamach serca są kontrolowane na ekranie monitora rentgenowskiego. Badanie trwa zwykle kilkadziesiąt minut. Po badaniu na miejsce wkłucia zakładany jest opatrunek uciskowy, a pacjent na łóżku odwożony jest na oddział szpitalny, gdzie przez kilkanaście godzin powinien pozostawać w pozycji leżącej. W czasie cewnikowania serca, można wykonać przezskórne zabiegi interwencyjne takie jak: zamknięcie ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej implantem Amplatza, zamknięcie przewodu tętniczego sprężynką wewnatrznaczyniową (coil), implantacja stentu do aorty, plastyka balonowa zastawki pnia płucnego lub zastawki aortalnej.



Centrum Zdrowia Dziecka
polKARD
Klinika Kardiologii
Instytut Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka
© Wszelkie prawa zastrzeżone 2008
AUTORZY